Cirkelvormig venster
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een cirkelvormig venster is een vensteropening met een ronde vorm, vaak toegepast in gevels of daken van gebouwen.
Omschrijving
Een cirkelvormig venster, ook wel bekend onder benamingen als 'rond venster' of 'oeil de boeuf' (ossenoog), is een raam met een volledig ronde, ovale of achthoekige vorm dat in de bouwkunde wordt gebruikt. Het wordt vaak toegepast op plaatsen waar beperkte ruimte is voor een groter raam, zoals in gewelven, zolderingen, of in frontons. Cirkelvormige vensters kunnen zowel een functioneel doel hebben, zoals het binnenlaten van daglicht, als een decoratieve functie vervullen. In historische bouwstijlen, zoals de Romaanse en Gotiek, komen ronde vensters veel voor. Een bekend voorbeeld van een groot rond venster in de Gotiek is het roosvenster.
Vormen en benamingen
Naast de strikt ronde vorm kan een cirkelvormig venster ook ovaal of achthoekig zijn. De term 'oeil de boeuf' wordt specifiek gebruikt voor deze kleine ronde, ovale of achthoekige vensters. Een roosvenster is een groot cirkelvormig venster dat vooral in gotische kerken boven portalen of in gevels wordt gevonden en vaak is voorzien van uitgebreid maaswerk en glas in lood.
Toepassing in de bouwkunst
Cirkelvormige vensters zijn in diverse bouwstijlen door de eeuwen heen gebruikt. In de Romaanse bouwkunst werden ronde vensters vaak toegepast, soms met glas in lood. In de Gotiek ontwikkelde het roosvenster zich tot een prominent element, vaak geplaatst in westgevels of transepten van kathedralen. Deze vensters konden gevuld zijn met gebrandschilderd glas en complex maaswerk, ook wel tracering genoemd. De oeil de boeuf werd voor het eerst toegepast in de zeventiende eeuw, onder meer in de Franse Mansardekap.
Vergelijkbare termen
Oeil-de-boeuf
Gebruikte bronnen: